SWADHARMANING PARA YOWANA RITATKALA
NINCAPANG
AJARAN TRI KAYA PARISUDHA
Om
swastyastu,
Ratu manggala miwah angga panureksa
sane wangiang titiang.....ratu para sujana….miwah ida dane sami,pamekas yowana
sane tresna sihin titiang.
Wiyakti dahat angayu bagia pisan
manah titiang mangkin,duaning polih galah ngamiletin lomba mapidarta basa bali
puniki,pinaka sinalih tunggil sarana ngajegang budaya baline pamekas nyane
ngajegang basa bali. Domugi ida sang hyang parama kawi setata sueca nganugrahin
kesukertaan miwah kerahajengan ring para jana. Mungwing pidarta basa bali sane jagi
aturang titiang inggih punika mamurda “SWADHARMANING PARA YOWANA RITATKALA
NINCAPANG AJARAN TRI KAYA PARISUDHA”.
Inggih
ida dane miwah semeton sane dahat suksemayang titiang,ngeninin indik
kawentenang abb utawi pakibeh jagat nemonin kaliyuga sekadi mangkin,mejanten
akeh pemargine sane sanglad tur sane nenten sandang tinututin,wastu punika
banget mamurti turmaning kapucukang ring sang sane madue kuasa ring
jagate,mahawinan akeh pemargine sane nenten manut ring polapalinng kadharmaan
miwah kepatutan.
Ring sapari indikan punika,mahawinan
sane patut,kasinangguh iwang tur sane iwang ka jinjing utawi kapucukang. Inggih
para pamiarsa sane suksemayang titiang,tat kalaning kawentenan jagate asapunika,ngiring
ngawit mangkin mangdane nenten sayan-sayan kadihparan.
Pamekas tunas titiang ring para
yowana,duaning wantah iraga para yowana sane gumanti dados saka,tur pikukuh ring
jagate ngulatiang mangdane prasida ngemangguhang kerahajengan miwah kesukertaan
jagat. Duaning kawentenan para yowana banget mapikenoh dados pemargi maka
pangentos panglingsir wekasan. Rikalaning mapidabdab,elingan je sane gumanti
anggen uger-uger utawi pikukuh ring angga,ingian punia kabawos TRI KAYA
PASRISUDHA,danging kasuksemaaan tri kaya parisudha punika,sane kaping siki
kabawos kayika parisudha,sane kaping kalih kabawos wacika parisudha,miwah sane
kaping tiga kabawos manacika parisudha.
Ngeninin indik kayika
parisudha,wantah maparilasana sane patut tur sane becik manut uger-uger,tata
krama kauripan,miwah kadharman. Dohin pisan maparilaksana parikosa miwah sane
nenten becik. Maka pratiwimba, inggih punika: ten dados memandung,tur ten dados
ngusak-ngasik jagat. Sane pinih utama,ring sajeroning ngewerdiang lan ngajegang
jagat baline,iraga sareng sami pinaka yowana,mangdane prasida nyarengin melarapan
antuk ngelaksanayang sami utsaha sane mapikenoh,minakadi,ngawentenang pesantian
utsawe dharma gita,ngelestariang keseniane antuk ngawentenan pentas seni budaya
sekadi arja,drama,miwah sane siosan,saha nelebin sastra agama. Siosan ring
punika ngeresikin keasrian palemahane antuk “Gerakan Kebersihan Lingkungan”
ngawntenan kegiatan olahraga tur ngutshayang ngicalang sehananing parilaksana
sane kaon tur ngwinang biuta ring jagat baline minekadi ngimpasin narkoba miwah
minuman keras.
Ngeninin indik wacika parisudha,
nenten sois, sajeroning ngamedalang bebawos, mangdane setata nganutin tata
krama sane becik, sampunang ngardinin kayun anak sewosan kadukhitan,turmaning
setata daging bawos punika ngawesanayang kasukertaan miwah santi. Maka
pratiwimba,inggih punika:ten dados mawicara bangras ,lan ten dados dudu ring
sawitra. Sane pinih banget patut karesepang wantah basa baline sandang
kalestariang pacang keanggen ngwerdiang kalih ngalimbakang mangde sayan
teleb,sayan ajeg,para janane nganggen basa bali.
Napi ke mawinan asapunika?,duaning
basa baline makeh pisan madaging indik sane mapikenoh kawigunan nyane
sajeroning ngelaksanayang dharmaning agama miwah negara.
Ngeninin indik kabawos manacika
parisudha, wantah mapikayun setata ngardinin kerahajengan miwah kadegdegan ring
jagate. Mawinan tunas titiang ring para yowana sami sampunang pisan mapikayun
sane ngardi anak sewosan nemu kadiahparan,maka pratiwimba:inggih punika:ten
dados ngemanahang druwen anak sios,miwah iri hati majeng ring anak sewosan.
Punika mawinan ngawit mangkin para yowana sampun sayaga mataki-taki,sampunag
pisan ngantos keni ka daut antuk paridabdab sane ngawesanang jagate kaon.
Bilih-bilih purun jagi mamurug sane ten becik mejanten sampun jagi keni karma
phala,manut sekadi seloka: sapa ketemuang ayu,mesedaa sarwa ayu,niata ketemuang
ala,mesedana sarwa ala. Kasujatian ipun:sapa sira ugi mapikardi sane
becik,mejanten kapungkur ngemangguhang kabecikan,tur sapa sira ja sane
maparilaksana sane kaon,mejanten jagi ngemangguhang kaon.Pateh sekadi sesonggan
baline,yening nandur kedele,wantah kedele sane pacang puponin,semalihe ,yening
nandur lambon,wantah lambon sane pacang kapolihang.
Inggih para semeton sinamian, indik
unteng pidartan titiang nenten sios wantah,jagra pawungu titiang ring para
semeton sami mangdane,eling ring swadharmaning soang-soang. Taler nyarengin
ngwerdiang budaya baline rikala ngerereh sane kasinangguh ajeg bali. Melarapan
antuk nincapang ajaran TRI KAYA PARISUDHA ring angga soang-soang
Inggih ida dane,indik daging
atur-atur titiang, maka tetujon nyane :
mangdane ida dane miwah semeton sane jagi kasukserah dados pangentos panglisire
wekasan,pratiaksa tur setata mikayunin paridabdab sane mapikardi becik ring
jagate,yening sampun mapikardi becik,janten sampun kapungkurang,jagate sayan-sayan
ngamecikang.
Inggih ratu manggala miwah angga panureksa,pamekas
semeton para truna-truni,wantah asapunika pidara basa bali sane prasida aturang
titiang ring galah puniki. Menawita wenten iwang atur titiang sane nenten manut
ring pikayunan,titiang nunas geng rena sinampura. Taler banget suksma majeng
ring semeton truna-truni sane prasida miarsayang pidartan titiang wawu. Maka
panguntat puputang titiang antuk parama santih.
“Om
Santih Santih Santih Om”
“Catur
Guru Maka Piranti Ngulati Kaweruhan”
Pinih riin titiang ngaturang
suksema banget pengenter acara. Mungguwing galah sane kapaica ring titiang.
v Ring
kepala SMP Negeri 2 Semarapura sane mustikayng titiang
v Para
guru sareng staff sane wangiang titiang
v Sapunika
taler sisia-sisia SMP Negeri 2 Semarapura sareng sami sane tresnain titiang
Sedereng titiang matur samatra ngiring
sareng sami ngaturang puja pengastuti majeng ring Ida Sang Hyang Widhi Wasa
,duaining wantah sangkaning paswecaan Ida mawinan titiang miwah ida dane
prasida mangguhin kerahajengan. Inggih, ngiring sane mangkin nunas ica
melarapan antuk ngaturang pangastunkara panganjali “Om Swastyastu”.
Ida dane sareng sami sane wangiang titiang.Ring
galahe becik puniki titiang jagi ngaturang pidarta sane mamurda “Catur Guru Maka Piranti Ngulati Kaweruhan”
Inggih para pamiarsa sane banget
mustikayang titian.Bapak Ibu guru sane banget baktinin titiang tan kasep taler
ring para sisia-sisia sane gumanti tresnain titiang, ring kanjekan jagate
sekadi mangkin sampun kaloktah ka baos jagat globalisasi utawi modern, mawastu
akeh pisan gumanti sane patut pacang ka paridabdabin ring sajeroning kahuripan
manusa, duining becik lan kaon kawentenan daging jagat boya ja sewos wantah
saking paridabdab i manusa sane ngawesanayang.Kapungkur wekasan mangdane nenten
jagate mapuara kaon, ngiring ngawit mangkin, pamekas tunasang titing ring para
sisia-sisia sami mangdane mataki taki midabdabin raga nunas ajah ring sang
meraga pradnyan, duaning kapungkur wekasan wantah ring iraga sane dados
penyambung tuwuh utawi generasi pengelantur sane patut ngelanturang ka ajegan
jagate puniki.
Bawosang pari dabdab sane patut
katinutin pamekas ring para sisia sami, wantah mangda setata pageh ring
swardarmaning dados sisia utawi murid, inggih punika : teleb melajahang raga
ring ida sane kabaos sang Catur Guru.
Sane kabaos Catur Guru punika kapertama
Guru Rupaka, boya ja sewos wantah i rerama sane ngembasang iraga patut
subaktinin duaningyayah rena punika sane kapertama ngupapira ngantos prasida
duur. Mahawinan sampunang purun ngantos degag utawi tulah ring i rerama .
Guru sane kaping kalih kabaos guru
pengajian, inggih punika wantah Bapak Ibu guru utawi sang meraga Nabe sane
gumanti ngicenin ajah kaweruhan melarapan antuk nyekolhang raga . irika sampun
polih mategepn ajah ngantos prasida anggen ngaruruh pangupa jiwa kapungkur
wekasan . saking ajah sane kapaic ring guru utawi Nabe punika ngawesanayang
mangdane setata maparilaksana sane patut tur mabudi sane luhur rikalaning
mapratingkah sadina-dina. Taler
sangkaning ajah ring sekolah punika prasida uning ring kecaping aji miwah tata
krama kauripan dados jatma manusa ring jagate.
Guru sane kaping tiga kabaos Guru Wisesa, Inggih puniki sane patut
tunasing pidabdab rikalaningg sampun ngamolihan kaweruhan miwah kawisayan,
duaining guru wisesa sane gumanti midabdabin kawentenan jagat panegarane puniki
.Mawinan ngawit guru wisesa ngardinin kesukeetaan jagat malarapan antuk
uger-uger utawi kabaos undang-undang
sane patut katinutin sareng sami
Guru sane saking empat wantah Ida Sang
Hyang Widhi Wasa , sampunang lali ngrestiti ring ida , duaning ala ayu miwah
kerahajengan jagate rauhin kauripane sami sangkaning paswecaan Ida Sang Hyang
Widhi Wasa.
Melarapan antuk Catur Guru puniki,
mawinan irage mngdene setata prasida matingkah, mapikayun, miwah mabaos sane
manut ring sesaning sisia utawi murid, mangdane kapungkur wekas dados ana sane
mawiguna tur setata ngardinin kadegdeggan jagat manut sane kaunggahang ring
kecapinh TRIKAYA PARISUDHA.
Sapunika taler risampune ngamolihang
kapradnyanan saha budi pekerti sane luhur, sampunang ugi lali ring sane kabaos
kerahajegang TRI HITA KARANA , luwir ipun:
1) PAWONGAN,mangdane
setata tresne asih ring sesama umat,pasemetonan keluarga,tur pangubakti ring
Ida Sang Hyang Widhi Wasa
2) PALEMAHAN,mangda
setata prasida miara lingkungan jagat rauhing kauripannyane
3) PARAHYANGAN,setata eling
ring Ida Sang Hyang Widhi Wasa rauhing Parahyangan ida.
Yening puniki sampun prasida katinutin
mejanten pisan kauripan ring jagate prasida ngemangguhang kerahajengan
.Sampunang pisan risampune ngamolihang kawisayang miwah kapradnyanan mewastu
raris keanggen ngarugada jagat, sekadi wimba para teroris . para koruptor taler
ketatuan sang Watugunung sane setata mamurug drestan jagat antuk kawisayangnyane
mewastu rauhing biyang sane ngembasang purun keangge rabi.
Daging panunas titiang ring para sisia,
ngiring ajegang kayune ring swardarmaning dados sisia mangdane sampunang
ngantos keni pakewuh sekadi kenakalan remaya, narkoba miwah sane siosan. Kapungkur
wekasan mangdane yukti dados jatma mawiguna ring jagate nganutin swardarma
kauripane. Luwir sekadi ipun ipunnyane lalang, rikalaning kantun nguda wantah
ketajepan ipun jagi ngulatiang kepradnyanan miwah kawisayan. Punika patut
anggen tatuladan, sampunang pisan ngantos rusak sangkaning iwang pasuwitran
sane kaunggah ring kecapin aji :
Tan Mitra Laman Sang Duratmaka, Ira Sang Sujana Juga
Maka Mitranta,sampunang ugi masuwitra ring anak
sane maperilaksana corah, wantah ring ida sang sane maperilaksana luwih
pradnyan tur sadu punika patut anggen sawitra.
Inggih
para pamiarsa sane banget mustikayang titiang. Sekadi prasida antuk Titiang
ngaturang pidarta, janten sampun akeh atur titiang sane nenten manut ring
kayun, majalaran antuk galah puniki banget titiang nunas geng rena pengampura.
Maka wesananing atur, puputang titiang antuk parama santih.Om santih santih
santih Om.
Tidak ada komentar:
Posting Komentar